Komentarz po maturze 2024
Tegoroczna matura z WOS została przeprowadzona – po raz ostatni – na bazie wymagań egzaminacyjnych, nie zaś pełnej podstawy programowej z tego przedmiotu. Nie było niespodzianek – zadania dotyczyły zagadnień, które dość szczegółowo zostały omówione podczas naszych kursów. Dużą liczbę podobnych zadań udało nam się rozwiązać w trakcie zajęć w Collegium Novum.
Pierwsza grupa tradycyjnie odnosiła się do podstawowych pojęć związanych z funkcjonowaniem człowieka w społeczeństwie. Asertywność, socjalizacja, konformizm, kontrola społeczna… O każdym z nich mówiliśmy na naszych zajęciach. Rozwiązaliśmy także wiele zadań z danymi liczbowymi, które zawierały wyniki badań opinii publicznej. Dlatego zadanie tego typu, które pojawiło się w tegorocznym arkuszu, nie powinno naszym kursantom sprawić trudności.
Znalazły się następnie zadania nawiązujące do zagadnienia narodu (w koncepcji etniczno-kulturowej i politycznej), a także związanej z narodem polityki asymilacji. Były to kwestie starannie omawiane w CN, ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań francuskich, które akurat pojawiły się na tegorocznym egzaminie. Przydała się również wiedza o referendach, którym poświęciliśmy na zajęciach kilkadziesiąt minut. Zadania dotyczyły referendów w Polsce.
Zasady prawa wyborczego (równość, bezpośredniość, proporcjonalność) oraz łączenie ich z obowiązującymi w Polsce systemami wyborczymi, to kolejne zadania matury 2024. Zajmowaliśmy się – podczas naszych spotkań – jednym i drugim, dodatkowo przerobiliśmy kilka ćwiczeń z ubiegłorocznych egzaminów, które pozwoliły na ugruntowanie tej wiedzy.
Porównywanie parlamentów różnych krajów, to już klasyka matury z WOS. Mieliśmy takie zadanie również na maturze próbnej Collegium Novum, a wcześniej – w trakcie zajęć – porównywaliśmy parlament Polski z parlamentem Szwajcarii, Niemiec, Wielkiej Brytanii i USA. Na tegorocznym egzaminie przydała się wiedza na temat parlamentu tego ostatniego państwa. Z przedstawianych podczas zajęć w CN systemów politycznych pojawiło się w tym roku pojęcie “dualizm egzekutywy” (solidnie omówione), a także zasady funkcjonowania systemu parlamentarno-komitetowego (któremu także poświęciliśmy trochę czasu).
Z kolei zadania odnoszące się do prawa dotyczyły w tym roku prawa cywilnego. Maturzysta powinien był potrafić rozróżniać pojęcie zdolności prawnej oraz zdolności do czynności prawnej. Nasi kursanci nie powinni mieć z tym żadnego problemu. Należało także napisać akt oskarżenia prywatnego.
Stosunki międzynarodowe reprezentowane były na tegorocznej maturze przez działania NATO na terenie Bośni i Hercegowiny. Podczas kursu omówiliśmy zarówno konflikt bośniacki, jak i inicjatywy wspólnoty międzynarodowej, zmierzające do jego zakończenia (w tym oczywiście aktywność NATO). Zadanie to dla naszych kursantów nie powinno być więc problematyczne. Zadanie poświęcone Unii Europejskiej dotyczyło z kolei unijnego prawa oraz procedury prawodawczej. Nie było tu zatem żadnej niespodzianki – kwestie te dokładnie przerobiliśmy podczas kursu.
Jeśli chodzi o zadanie rozszerzonej odpowiedzi, w tym roku trafiło się “wykluczenie społeczne”. Należało skonstruować wypowiedź na podstawie załączonych materiałów źródłowych. Nie powinno to stanowić problemu dla naszych kursantów.
W przyszłym roku matura z WOS już na bazie pełnej podstawy programowej.
Dr Krzysztof Kowaluk
Wykładowca WOS Collegium Novum
